اسکرام چیست | بررسی متد اسکرام در مدیریت پروژه و مزایای آن

متد اسکرام در مدیریت پروژه
متد مدیریت پروژه اسکرام در سال ۱۹۹۰ ابداع شد و با گذشت بیش از ۳ دهه، محبوبیت آن به‌طور مداوم رو به افزایش بوده است. بر اساس آخرین آمارها، ۸۷ درصد از موارد استفاده از مدیریت پروژه چابک، مربوط به پیاده‌سازی متد اسکرام بوده است. همچنین میزان استفاده از آن از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ از ۵۸ درصد به ۸۷ درصد رسیده است. بنابراین اسکرام، محبوب‌ترین متد مدیریت پروژه چابک است. اما اسکرام چیست و استفاده از آن چه مزایای برای کسب‌وکارها دارد؟ در این مطلب از میزیتو به این پرسش پاسخ داده‌ایم.
 
اسکرام به زبان ساده چیست؟
اسکرام یک متد محبوب و پرکاربرد در مدیریت پروژه با اصول اجایل یا چابک است. در این چارچوب، بازه‌های زمانی با نام اسپرینت‌ها شکل می‌گیرند و اعضای گروه تلاش می‌کنند تا در این چارچوب‌های زمانی، به اهداف مورد نظر دست یابند. مزیت این روش در تمرکز نیروها و منابع بر اسپرینت، گردآوری داده‌ها و بازخوردها در هر اسپرینت و استفاده از تجربه و آموزه‌های هر اسپرینت برای بهینه‌سازی در اسپرینت بعدی است. بنابراین این یک متد چرخه‌ای و گزینه‌ای مناسب برای بهینه‌سازی فرآیندها است.

سه رکن اصلی اسکرام چیست؟
اسکرام متدی عالی برای یادگیری درون‌سازمانی و بر اساس تجربه عملی است. این متد به اعضای تیم کمک می‌کند تا بدانند که در مراحل بعدی باید چه کاری را چگونه انجام دهند و کدام موارد نیاز به بهینه‌سازی دارند. امکان آزمودن روش‌های نوآورانه نیز در این متد وجود دارد.
 
برای آموزش اسکرام باید با اصول آن و نیز تفاوت اسکرام و اجایل آشنایی داشته باشید. همان‌طور که گفتیم، اسکرام یکی از چارچوب‌های فلسفه مدیریت پروژه اجایل است. علاوه‌بر اصول مطرح شده در اجایل، خود  اسکرام نیز سه رکن اساسی دارد.

سه اصل اساسی اسکرام را با هم مرور می‌کنیم:
•    شفافیت: در مدیریت پروژه مبتنی‌بر اسکرام، هیج داده پنهانی وجود ندارد و تمامی اعضا به تمامی داده‌ها دسترسی دارند. این یعنی همه می‌دانند باید چه کاری را چگونه و با چه منابعی در چه مدت زمانی انجام دهند
•    بازرسی: این اصل بر بررسی مداوم همان کاری که در حال انجام آن هستید، تمرکز دارد.
•    سازگاری: اسکرام متدی مناسب برای پروژه‌هایی است که در هر زمان ممکن است محدودیت‌ها و نیازهای آن تغییر کنند. بنابراین این متد مدیریت پروژه نیازمند افزایش قابلیت سازگاری اعضای تیم با تغییرات است.

مزایای اسکرام چیست؟
اسکرام در دهه ۹۰ میلادی و برای پاسخ به برخی نیازهای اساسی در پروژه‌های توسعه نرم‌افزار متولد شد و این نیازهای اساسی، شامل پیچیدگی تسک‌ها، تعداد بالای آن‌ها، ضرورت دریافت بازخوردها، دریافت درخواست‌های جدید از مشتری در مراحل مختلف انجام پروژه و نیاز به خلاقیت در توسعه نرم‌افزار بودند. در واقع این نیازها را نمی‌شد با متدهای ساختاریافته و غیر قابل تغییری مانند متد آبشار پاسخ گفت. اسکرام به ما آموخت که چگونه کارها با وجود عدم قطعیت در زمان پروژه، بودجه پروژه، منابع پروژه و حتی مقیاس پروژه انجام دهیم. 
برخی از مزایای دیگر اسکرام عبارتند از:
•    تمرکز بر افزایش ارزش خروجی پروژه برای مشتری
•    افزایش سازگاری
•    ساده‌سازی فرآیندهای پیچیده

کاربردهای اسکرام چیست؟
اسکرام برای حل مشکلات در مدیریت پروژه‌های توسعه نرم‌افزار ایجاد شد و این کاربرد خود را همچنان حفظ کرده است. با این حال ویژگی‌ها و نتایج اسکرام به‌گونه‌ای بود که در ادامه کاربردهای آن افزایش یافت و کسب‌وکارهای دیگری نیز توانستند از مزایای آن بهره‌مند شوند. در واقع در هر زمینه‌ای صنعت و کسب‌وکار که پروژه‌ها دارای فرآیندهای پیچیده باشند و محدودیت‌های پروژه در زمینه‌های زمان، درخواست‌ها و منابع از ابتدا مشخص نشده باشند، اسکرام کاربرد دارد.
برخی از این زمینه‌ها عبارتند از:
•    پروژه‌های فروش
•    پروژه‌های بازاریابی
•    پروژه‌های منابع انسانی
•    پروژه‌های تولیدی

پیاده‌سازی اسکرام در سازمان چگونه انجام می‌شود؟
برای پیاده‌سازی اسکرام ابتدا باید درباره این متد مدیریت پروژه تحقیق کنید و دانش خود را درباره آن افزایش دهید. در هر صورت اولین اقدام عملی در این زمینه می‌توانید ایجاد یک تیم اسکرام باشد. برای این کار باید افرادی را انتحاب کنید که مهارت‌های مورد نیاز در مدیریت و اجرای پروژه را داشته باشند.
 
در ادامه برخی از دیگر مراحل پیاده‌سازی اسکرام را مرور می‌کنیم:
•    ایجاد نقشه راه محصول: نقشه راه محصول به‌نوعی نمایی کلی از تمامی اقدامات مورد نیاز و اهداف برای تولید محصول است. این نقشه راه همچنین نسخه اولیه بگ لاگ محصول است که فهرستی اولویت‌بندی شده از همه کارهایی است که باید انجام شوند
•    پیگیری روزانه پیشرفت: از ابزارهای مختلفی می‌توان برای پیگیری پیشرفت پروژه در هر اسپرینت استفاده کرد که برد اسکرام یکی از آن‌ها است. نمودارهای Burn-Down نیز کارهای باقی‌مانده را در محور عمودی و زمان را در محور افقی نشان می‌دهند
•    اجرای اسپرینت گذشته‌نگر: این نوع از اسپرینت راهکاری برای بازنگری در همه کارهایی است که در اسپرینت قبلی انجام شده‌اند. علاوه‌بر بررسی همه کارها، اعضای تیم بازخوردها و ایده‌های خود را برای بهبود کیفیت محصول یا بهبود فرآیند ارائه می‌دهند
•    استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت پروژه اسکرام: نرم‌افزارهای مدیریت پروژه اسکرام، دارای ابزارهایی هستند که باعث تسهیل در فرآیندهای پیاده‌سازی و اجرای اسکرام می‌شوند
 

با میزیتو اسکرام را در کسب‌وکار خود پیاده‌سازی کنید
میزیتو یک پلتفرم مدیریت پروژه حرفه‌ای و ابزار دورکاری است که ابزارهای مختلفی برای مدیریت پروژه به روش اسکرام دارد. برای مثال شما با استفاده از این ابزار در قسمت بورد (board) می‌توانید اسپرینت‌های متعدد را ثبت کنید. همچنین شما به بخش‌های لیست اهداف، لیست بک لاگ محصول، لیست اسپرینت بک لاگ، لیست در حال انجام، لیست انجام شده و لیست تست و بازنگری دسترسی خواهید داشت. میزیتو همچنین شامل سایر ابزارهای ضروری برای مدیریت پروژه مانند نمودار گانت، امکان ایجاد هشدارها، چت داخلی و ... است.

سوالات متداول
اسکرام چیست؟
اسکرام در حقیقت یک فریم ورک مدیریت پروژه چابک است که می‌توان از آن برنامه‌ریزی پروژه، بهبود فرآیندها، همکاری‌ تیمی و ... استفاده کرد.
نرم‌افزار مدیریت پروژه اسکرام چیست؟
در واقع این نرم‌افزارها با نام نرم‌افزار مدیریت پروژه چابک نیز نامیده می‌شوند و معمولا دارای ابزارهایی برای استفاده از متدهای مدیریت پروژه چابک مانند اسکرام و کانبان مانند تابلوهای کانبان یا امکان ایجاد اسپرینت‌ها هستند. میزیتو از جمله این پلتفرم‌ها به‌شمار می‌آید.
نقش‌ها در اسکرام شامل چه مواردی می‌شوند؟
نقش‌ها در اسکرام شامل مالک محصول، اسکرام مستر و توسعه‌دهنده هستند.
گواهینامه‌های بنیاد Scrum Alliance شامل چه مواردی می‌شوند؟
از جمله این گواهینامه‌ها می‌توان به مالک محصول دارای گواهی پیشرفته اسکرام (A-CSPO)، برنامه‌نویس خبره اسکرام (CSD)، توسعه‌دهنده اسکرام دارای گواهی پیشرفته (A-CSD) و اسکرام حرفه‌ای (CSP) اشاره کرد.